Zniesławienie / znieważenie

Zniesławienie i znieważenie to czyny karalne, które są ścigane z oskarżenia prywatnego.

Przestępstwo zniesławienia, bądź inaczej pomówienia, zostało uregulowane w art. 212 kodeksu karnego, zgodnie z którym kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Natomiast przestępstwo znieważenia reguluje art. 216 kodeksu karnego, zgodnie z którym kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

W przypadku zniesławienia lub znieważenia kogoś za pośrednictwem środków masowego komunikowania, kodeks karny przewiduje surowszą odpowiedzialność – wówczas grożąca kara, to poza grzywną i karą ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności do roku.

Jak wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie, przestępstwo zniesławienia może być popełnione jedynie przez pomówienie pokrzywdzonego wobec innej osoby. Konieczne jest więc, aby informacje o postępowaniu lub właściwościach, które mogą poniżyć jakąś osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, zostały przekazane innym osobom niż ta, której te wiadomości dotyczą. Nie można natomiast mówić o pomówieniu, gdy jedynym odbiorcą treści, mogącej poniżyć kogoś w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania, w rozumieniu art. 212 § 1 kodeksu karnego, jest podmiot, którego zarzut dotyczy. W obecności pokrzywdzonego mogą być podnoszone takie zarzuty, mogą być do niego nawet wprost skierowane, ale nie może on być ich jedynym i wyłącznym odbiorcą.

Z kolei przestępstwo zniewagi może godzić tylko w godność osobistą człowieka. W znaczeniu potocznym „zniewaga” to „ubliżenie komuś słowem lub czynem, to ciężka obraza”; „znieważyć” to „ubliżyć komuś, zachować się względem kogoś w sposób obraźliwy, zelżyć kogoś”. Tak więc zachowanie sprawcy przestępstwa z art. 216 kodeksu karnego polega na znieważeniu innej osoby. W doktrynie wskazuje się, że zniewagą są rozmaitego rodzaju zachowania, których wspólną cechą jest to, że wyrażają pogardę dla godności drugiego człowieka. Znieważające zachowanie może przybrać formę słowną, kiedy sprawca posługuje się wulgaryzmami, słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej.

Często w praktyce odróżnienie zniesławienia i znieważenia powoduje problemy. Dlatego też w celu ustalenia, czy dane zachowanie w pierwszej kolejności w ogóle wyczerpuje znamiona czynu zabronionego, a następnie czy będzie to zniesławienie czy znieważenie, należy dokonać indywidualnej oceny każdego przypadku.

Jeśli znalazłeś się w tego typu sytuacji, ktoś rozpowiada na Twój temat nieprawdziwe informacje, obraża Cię, szkaluje lub wyzywa, albo też zostałeś oskarżony o zniesławianie lub znieważanie innej osoby – zadzwoń do mnie, ewentualnie zostaw swój numer telefonu lub wiadomość za pośrednictwem formularza kontaktowego, a ja skontaktuję się z Tobą. Umówimy się na spotkanie, w trakcie którego przedstawię Ci wszystkie możliwe sposoby rozwiązania Twojego problemu.